İBADET-TEMİZLİK İLİŞKİSİ
TEYEMMÜN NE ZAMAN YAPILIR
-Su bulunmadığı zamanlarda.
- Su bulunduğu fakat çeşitli nedenlerden dolayı kullanılamağı durumlarda; o Suyun çok kirli, kokulu ve bulanık olması, o Havanın aşırı derecede soğuk olması ve hastalanma riskinin bulunması, o Suyun çok uzakta olması. Eğer suyu almaya gidilirse namaz vaktinin geçecek olması. o Suyun bulunması fakat suyun bulunduğu yerde düşmanların, yırtıcı hayvanların vb. bulunması. Can güvenliğinin olmaması. o Suyun derin bir kuyu içinde olması ve suyu çıkarak malzemelerin bulunmaması. o Sadece içmeye yetecek kadar suyun bulunması ve başka hiç suyun bulunma ihtimalinin olmaması. o Suyun parayla satılması ve çok pahalı olması, suyu alacak paramızın bulunmaması.
- Hanefîler dışındaki üç mezhep imamına göre, bir namaz vakti girmedikçe teyemmüm yapılamaz. Çünkü teyemmüm zaruret yüzünden temizlik sayılmıştır. Özürlünün abdesti gibi vaktinden önce yeterli olmaz.
TEYEMMÜMÜN SÜNNETLERİ
1- Toprağa avucun içini koymak.
2- Avuçları toprak üzerinde ileri ve geri çekmek.
3- Avuçta toprak varsa, toprak kalmayıncaya kadar, iki eli, baş parmakları ile birbirine çarpmak.
4- Elleri toprağa koyarken parmakları açmak.
5- Besmele ile başlamak.
6- Önce yüzü, sonra kolları mesh etmek.
7- Abdest alır gibi, çabuk yapmak.
8- Misafir bir mil [1920 metre] içinde su bulunduğunu bilirse, araması farz, zan ederse sünnettir.
9- Önce sağ, sonra sol kolu mesh etmek.
10- Elleri, toprağa vurarak, kuvvetle koymak.
ÜZERİNE TEYEMMÜM EDİLEN ŞEYLER
- Toprağa, çakıla, keseğe ve taşa, teyemmüm etmek sahihtir; toprağın olması durumunda başka bir şeye teyemmüm etmemek ihtiyaten müstehaptır. Toprak mümkün olmazsa, toprak denilecek kadar ince kumla, o da olmazsa kesekle, o da olmasa çakıla, o da olmazsa taşa teyemmüm etmelidir.
- Kireç taşı ve alçı taşı üzerine teyemmüm etmek sahihtir. Halkın nezdinde yumuşak toprak mahsup olacak kadar elbise ve kilim üzerine konan toza teyemmüm etmek sahihtir. Elbette mümkün olduğu durumda ona teyemmüm etmemek ihtiyaten müstehaptır. İhtiyari durumda alçı, pişmiş kireç veya tuğla ve akik gibi madeni taş üzerine teyemmüm etmemek ihtiyaten müstehaptır.
- Toprak, çakıl, kesek ve taş bulunmazsa, çamura teyemmüm edilir. Çamur da bulunmazsa, halı ve elbise arasına toplanan veya üzerinde olup, örfün nazarında toprak denmeyecek kadar az olan toza teyemmüm etmelidir. Bunlardan hiçbiri bulunmazsa, müstehap ihtiyata göre namazı teyemmümsüz kılmalıdır. Ama daha sonra kazasını yapmalıdır.
- Yaygı ve benzerinin silkelenmesiyle toprak elde edilebilecek olursa, tozla teyemmüm etmek batıldır ve yine çamur kurutularak toprak elde edebilecek olursa, çamurla teyemmüm batıldır.
-Suyu olmayıp yanında kar veya buz bulunan kimse, mümkün olduğu takdirde onu eritmeli ve onunla abdest veya gusül almalıdır. Bu mümkün olmazsa ve üzerine teyemmüm edilecek bir şey de bulunmazsa, namazı daha sonra kaza etmelidir. Ama kar ve buzu abdest azalarını sürerek nemlendirmesi, onunla da başını ve ayaklarını mesh etmesi daha iyidir. Bu da mümkün olmazsa, kar veya buzla teyemmüm ederek vaktinde namazını kılmalıdır. Her iki surette de sonradan kaza etmesi gerekir.
-Toprak ve çakıl, üzerine teyemmüm edilmeyen saman ve benzeri bir şeyle karışık olursa, onunla teyemmüm edilmez. Ama üzerine teyemmüm edilmeyen şey, toprak ve çakıl içinde yok sayılacak kadar az olursa, onunla teyemmüm edilebilir.
- Üzerine teyemmüm edilen bir şey bulunmazsa, mümkün olduğu takdirde, satın alınarak veya benzeri bir yolla temin edilmelidir.